ŁADOWANIE

Wpisz aby wyszukać

Hochbergowie Najnowsze

Ogrodnictwo Lubiechów

Podziel się

Ogrodnictwo Lubiechów.

Fot 1. Ogrodnictwo Lubiechów fot. zbiory autora
Fot 1. Ogrodnictwo Lubiechów fot. zbiory autora

Ogrodnictwo Lubiechów, do maja 1945 Gärtnerei Liebichau, ze słynna Palmiarnią.

Chcę Państwu przedstawić losy tego przedsiębiorstwa, a zarazem dobra kultury. W pierwszym artykule przedstawię, czym było Ogrodnictwo Lubiechów.

Jedno z dóbr, które Hochbergowie “utracili”. Okazuje się, że nikt im niczego nie zabrał, ani nie ukradł.

I o tym będzie mowa w kolejnym artykule. Konkretnie, na podstawie dokumentów archiwalnych.

Trochę historii.

Fot 2. Ogrodnictwo Lubiechów wejście do Palmiarni fot. zbiory autora
Fot 2. Ogrodnictwo Lubiechów wejście do Palmiarni fot. zbiory autora

Ogrodnictwo w Lubiechowie zostało wybudowane jako obiekt pokazowy i reprezentacyjny – bez względu na opłacalność. W pierwszych latach swojego istnienia służyło jedynie zaopatrzeniu dworu von Pless w Fürstenstein w owoce, warzywa, kwiaty oraz rośliny dekoracyjne.

Ogrodnictwo zlokalizowane jest na wysokości około 400 m.n.p.m. w gminie Liebichau (Lubiechów) w Kreis Waldenburg (Powiecie Wałbrzyskim) na Śląsku. Najbliższe stacje kolejowe to Nieder-Salzbrun (Szczawienko) i Freiburg in Schl.(Świebodzice), na trasie Breslau – Waldenburg – Hirshberg (Wrocław – Wałbrzych – Jelenia Góra). Do pierwszej stacji jest 2 km, a do drugiej 5 km. Ogrodnictwo zajmuje łącznie, powierzchnię 17,2118 ha. Pod szkłem, znajduje się 0,7500 ha.

Warunki ekonomiczne wymusiły zmianę w roku 1926 Ogrodnictwa Lubiechów, z ” Obiektu lususowego” w biznes handlowo-usługowy. Ten krok był możliwy dzięki korzystnej lokalizacji, przy drodze powiatowej Waldenburg – Striegau (Wałbrzych – Strzegom). Bliskie położenie Waldenburga (Wałbrzycha), Bad Salzbrunn (Szczawna Zdroju) oraz Schweidnitz (Świdnicy) okazało się być także korzystne.

Udostępniono obiekt do zwiedzania, za odpowiednią opłatą.

Od tej zmiany Ogrodnictwo Lubiechów stało się znane nie tylko w Niemczech, ale i w całej Europie. Liczba odwiedzających, wynosiła 2.000 w roku 1926. 20.000 w roku 1927. 130.000 w roku 1930. Po czym nastąpił spadek do 70.000 osób w roku 1937. Spadek ten wynikał jednak z ogólnej, trudnej sytuacji gospodarczej w Niemczech. Nie wzrosła też liczba odwiedzających, z sąsiedniej Czechosłowacji.

Opis obiektów Ogrodnictwa.

Fot 3. Plan Gärtnerei Liebichau źródło. AP Wrocław
Fot 3. Plan Gärtnerei Liebichau źródło. AP Wrocław

Poznajmy obiekty zaznaczone na powyższym planie (Fot 3). Pozwoli to lepiej poznać ten obiekt i zrozumieć założenia oraz funkcje, które pełnił. Opisy na podstawie oryginalnego archiwalnego dokumentu.

1. Budynki szklarni.
a) Część środkowa zawierająca:
– w piwnicy: kotłownia z 1 kotłem wytwarzającym parę oraz 4 kotłami ciepłej wody;
– na parterze: sale do pakowania.
b) Skrzydło zachodnie:
– pokój modelowy,
– 3 pomieszczenia owocowe z półkami,
– 3 pokoje dzienne dla ogrodników.
c) Skrzydło wschodnie:
– 10 mieszkań dla praktykantów ogrodniczych,
– łazienki i toalety dla personelu.
d) Wnętrze środkowe pokazowe (do zwiedzania)
e) Hale z winoroślą i brzoskwiniami:
– 10 działów z winoroślą,
– 4 działy z brzoskwiniami.
f) Palmiarnia
g) 2 szklarnie pokazowe (do zwiedzania) z miejscami do pracy.
h) 12 działów rozsady (flance).

dodatkowo:
– 1 szklarnia ogórków składająca się z 3 części o wymiarach 75 m długości, 4m szerokości i 4m wysokości;
– 1 szklarnia chryzantem, pokryta 30 x 8 = 240 oknami ziemne;
– 6 małych szklarni sadzonek (betonowych) ziemnych;
– 20 betonowych ogrzewanych szklarni ziemnych, z 30 oknami każda;
– 7 nieogrzewanych ziemnych ram betonowych po 30 okien każda;
– 6 nieogrzewanych ziemnych ram betonowych po 18 okien każda;
– 4 nieogrzewane ziemne ramy betonowe po 24 okien każda.

2. Rezydencja Dyrektora.
– Piwnice: 2 pomieszczenia użytkowe, pralnia, piwnice;
– Parter: hol, 4 pokoje, kuchnia ze spiżarnią;
– I piętro: 7 pokoi, łazienka.
3. Rezydencja Głównego ogrodnika.
– Parter: mieszkanie dla woźnicy, Stajnia na 6 koni i wozownia;
– I piętro: mieszkanie Głównego Ogrodnika;
– Strych: pomieszczenia na siano.
4. Budynki mieszkalno – warsztatowe.
– Parter: 3 sale warsztatowe;
– I piętro: 3 mieszkania (1 pokój i kuchnia).
5. Szwajcaria Christinenhof.
a) Budynek gościnny:
– Parter: pokoje gościnne, kuchnia, spiżarnia;
– I piętro: mieszkanie (3 pokoje plus kuchnia).
b) Stodoła.
c) Pokój gier (obecnie pomieszczenie magazynowe).
6. Dawny Urząd Celny (przydzielony do Szwajcarki).
– Parter: 2 pokoje, 2 sale.
7. Kotłownia, miejsca pracy i kasy.
– Piwnica: kotłownia z 4 niskociśnieniowymi kotłami parowymi do ogrzewania Szklarni ogórków, Szklarni sadzonek oraz Domu dyrektora;
– Parter: pomieszczenia do pracy;
– I piętro: 5 pomieszczeń do pracy i magazynowania;
– Przybudówka: kasy i hala sprzedażowa.

Źródło: Gewinn – und Verlust -Rechnung der Gärtnerei Liebichau per 31 Dezember 1932

Fot 4. Lubiechów fot. polska-org.pl
Fot 4. Lubiechów fot. polska-org.pl

Część środkowa (a).

Fot 5. Ogrodnictwo Lubiechów główna kotłownia fot. autor
Fot 5. Ogrodnictwo Lubiechów główna kotłownia fot. autor

Fotografia powyższa (Fot 5) nie pokazuje obiektu, takim jak wyglądał po wybudowaniu. Nie było czterech wentylatorów osiowych. Nie było klapy przed budynkiem.

Ogrodnictwo zostało oddane do użytku w roku 1912. W roku 1919 mamy już problemy z kotłownią, to znaczy z zainstalowanymi tam kotłami.

Skrzydło zachodnie (b).

Fot 6. Ogrodnictwo Lubiechów skrzydło zachodnie fot. polska-org.pl
Fot 6. Ogrodnictwo Lubiechów skrzydło zachodnie fot. polska-org.pl

Tutaj były pokoje dzienne do odpoczynku dla ogrodników. Pomieszczenia do krótkiego przechowywania owoców na półkach.

Czym było pomieszczenie – opisane jako modelowe, nie wiem.

Skrzydło wschodnie (c).

Fot 7. Ogrodnictwo Lubiechów skrzydło wschodnie fot. autor
Fot 7. Ogrodnictwo Lubiechów skrzydło wschodnie fot. autor

Tu mieszkali praktykanci ogrodniczy. Dodatkowo były tam toalety i łazienki personelu.

Wnętrze środkowe pokazowe do zwiedzania (d).

Fot 8. Wnętrze środkowe pokazowe Ogrodnictwo Lubiechów
Fot 8. Wnętrze środkowe pokazowe Ogrodnictwo Lubiechów

Co pokazywano pierwotnie w tej części szklarni – nie wiem. Na (Fot 8) mamy już kawiarnię. Także w latach powojennych była tu kawiarnia. I tak jest obecnie.

Fot 9. Piwnica część środkowa pokazowa Ogrodnictwo Lubiechów Fot. autor
Fot 9. Piwnica część środkowa pokazowa Ogrodnictwo Lubiechów Fot. autor
Fot 10. Piwnica część środkowa pokazowa Ogrodnictwo Lubiechów Fot. autor
Fot 10. Piwnica część środkowa pokazowa Ogrodnictwo Lubiechów Fot. autor

Pod szklarnią z kawiarnią znajduje się duże pomieszczenie, do którego jest wejście z placu wewnętrznego szklarni, jak na Fot 10. Drugie wejście – obecnie zamurowane, było z pomieszczenia kotłowni. W narożniku pomieszczenia był podczas mojej wizyty  przed przejęciem obiektu przez gminę Wałbrzych, bardzo duży metalowy wymiennik ciepła, z pary na ciepłą wodę.

Hala z winoroślą i brzoskwiniami (e).

Fot 11. Hala z winoroślą Ogrodnictwo Lubiechów
Fot 11. Hala z winoroślą Ogrodnictwo Lubiechów

Palmiarnia (f).

Fot 12. Palmiarnia z Ogrodem Japońskim Ogrodnictwo Lubiechów
Fot 12. Palmiarnia z Ogrodem Japońskim Ogrodnictwo Lubiechów

Najwyższa część szklarni z Palmami i Ogrodem japońskim. Pamiętam z dzieciństwa – lata 60-te, bananowce, z bananami, których nie było w sklepach. Musiały tam już rosnąc dawniej. Kto zjadał te banany – za komuny?

Obiekty (g, h) i dodatkowo.

Fot 13. Palmiarnia Lubiechów opisy
Fot 13. Palmiarnia Lubiechów opisy

Rezydencja Dyrektora.

Fot 14. Rezydencja Dyrektora Ogrodnictwo Lubiechów
Fot 14. Rezydencja Dyrektora Ogrodnictwo Lubiechów

Budynek, w którym mieszkał Dyrektor Ogrodnictwa, zmienił – jeszcze w latach 30-tych, swoje przeznaczenie. Stał się gospodą dla gości odwiedzających Ogrodnictwo, pod nazwą Dahlienhof.

Fot 15. Rezydencja Dyrektora Ogrodnictwo Lubiechów fot. polska-org.pl
Fot 15. Rezydencja Dyrektora Ogrodnictwo Lubiechów fot. polska-org.pl

Rezydencja Głównego ogrodnika.

Fot 16. Rezydencja Głównego Ogrodnika Ogrodnictwo Lubiechów fot. polska-org.pl
Fot 16. Rezydencja Głównego Ogrodnika Ogrodnictwo Lubiechów fot. polska-org.pl

Niestety nie posiadam zdjęcia tego obiektu sprzed 1945 roku.

Budynki mieszkalno – warsztatowe.

Fot 17. Budynki mieszkalno - warsztatowe Ogrodnictwo Lubiechów fot. polska-org.pl
Fot 17. Budynki mieszkalno - warsztatowe Ogrodnictwo Lubiechów fot. polska-org.pl

Niestety nie posiadam zdjęcia, także tego obiektu sprzed 1945 roku.

Szwajcaria Christinienhof.

Fot 18. Szwajcaria Christinenhof Ogrodnictwo Lubiechów
Fot 18. Szwajcaria Christinenhof Ogrodnictwo Lubiechów

Dawny Urząd Celny.

Fot 19. Urząd Celny Ogrodnictwo Lubiechów fot. polska-org.pl
Fot 19. Urząd Celny Ogrodnictwo Lubiechów fot. polska-org.pl

Jedyne zdjęcie na którym znalazłem ten obiekt, to fragment zdjęcia użytkownika Regnar, na którym go zaznaczyłem strzałką.

Kotłownia, miejsca pracy i kasy.

Fot 20. Dawne wejście i kasy Ogrodnictwo Lubiechów
Fot 20. Dawne wejście i kasy Ogrodnictwo Lubiechów

W tym budynku znajdowały się kasy dla gości Ogrodnictwa, zanim wybudowano kioski biletowe za metalową bramą główną.

CDN…

© Licencja na publikację
© Wszystkie prawa zastrzeżone

2 1 oceń
Ocena
Tomasz Jurek

Jestem pasjonatem historii i eksploratorem. Od wielu lat, poznaję i staram się wyjaśnić - tajemnice Dolnego Ślaska. Przyszedł czas, aby udostępnić tę wiedzę innym.

  • 1
Poprzedni artykuł
Subskrybuję i wyrażam zgodę na pobranie moich danych - adres e-mail
Powiadom o
guest

4 Komentarze
najstarszy
najnowszy
Odpowiedzi zwrotne
Zobacz wszystkie komentarze
Andre
Andre
28 czerwca 2024 22:20

Dobry wstęp….????????

Tomasz
Tomasz
22 lipca 2024 19:21

Brawo, bardzo ciekawy temat. Zawodowo zajmuje się projektowaniem ogrodów/architekturą krajobrazu i ten artykuł wspaniałe łaczy moje życie zawodowe z zainteresowaniami historycznymi na temat Dolnego Śląska. Powodzenia, gorąco pozdrawiam z Brighton UK

4
0
Co myślisz? Proszę o komentarz.x